I no speak Chinese - lost in translation in China

Hong Kong, wat een gekte, en wij zitten er middenin: Mong Kok. Dit is het meest dichtbevolkte stukje op aarde en dat is goed te voelen. De mensenmassa's in deze wijk zijn bijna net zo dicht als de smog die als een warme vieze deken tussen de hoge gebouwen hangt. Toch vinden we het een geweldige stad, hypermodern met een waanzinnige skyline die 's avonds kleurrijk verlicht wordt en het toneel vormt voor 's werelds grootste laser&muziekshow.

De stad is ook verrassend groen met veel parken en geweldig mooie natuur op een steenworp afstand van het centrum. In tegenstelling tot wat veel mensen denken is namelijk 80% van Hong Kong uitgestrekt natuurgebied met heuvels, bergen, bossen en stranden, dat alles natuurlijk altijd omringd door de blauwe zee. Maar Hong Kong is niet bepaald goedkoop. Zelfs al bestaat een groot gedeelte van onze maaltijden uit instant noedels, ons dagelijks gemiddelde is vergelijkbaar met Japan. We brengen hier maar liefst een week door om een visum voor China te bemachtigen. Maar met uiteindelijk ons Chinese visum op zak kunnen we doorreizen naar het vaste land!

Ni hao... en xiexie (hallo en bedankt), dat is al het Chinees dat wij kunnen, en ja, dat is best wel heel vaak lastig. In geen enkel ander land hebben wij ons zo volledig 'lost' en hulpeloos gevoeld als in China. Het begint meteen al als wij op het station van Guangzhou vast komen te zitten: alle treinen naar onze volgende bestemming (waar wij al accommodatie hebben geboekt) zijn compleet uitverkocht, de reden: er zijn simpelweg teveel Chinezen. Daar staan we dan, in een vreemde stad, geen ziel te bekennen die ook maar een woord Engels spreekt en alle teksten in het Chinees. Bovendien maken wij kennis met de beruchte 'great firewall of China'. Onze trouwe partner in crime, google maps, is volledig geblokkeerd, we weten alleen dat we ERGENS op zo'n 30km van het centrum zitten. Wij zijn eraan gewend dat eraltij wel iemand is die je, al dan niet met gebarentaal, op zo'n moment kan helpen. Hier dus niet, we zijn volledig op onszelf aangewezen. Uiteindelijk weten we te achterhalen dat er een metrostation is en hebben we een hostel uit de lonely planet opgezocht. Gelukkig komen we op straat dan toch eindelijk iemand tegen die ons helpt om de hostel te vinden, poeh wat een begin!

Na voor het eerst sinds het begin van de reis in gescheiden slaapzalen te hebben geslapen vertrekken we zonder problemen naar Guilin waar we meteen tegen het volgende obstakel aanlopen: hotels vinden is namelijk verdomd moeilijk zonder kaart en met uitsluitend Chinese tekens! We lopen dus ruim een uur door dezelfde buurt en laten het adres van het hotel aan zeker 25 mensen zien en worden telkens heen en weer gestuurd. Uiteindelijk blijken we tegenover ons hotel te staan (waar we al zo'n 10 keer langs zijn gelopen).

De volgende dag zijn we in Yangshuo dat omgeven is door het meest fantastische karstgebergte dat we ooit hebben gezien. Yangshuo is hartstikke toeristisch, maar net als in Japan zijn er nauwelijks westerlingen te bekennen, wel heel veel Chinezen. Gelukkig blijkt het eenvoudig om deze mensenmassa's te ontwijken: zodra een tourbus er niet kan komen ben je vrijwel alleen. We besluiten dan ook om de toeristische attracties grotendeels te skippen of vanaf een afstandje te bekijken en dan zie je bijvoorbeeld een paar honderd Chinezen rondom een oude boom staan waarvoor ze zo'n 10 euro p.p. hebben neergeteld. Wij maken fietstochten langs het karstgebergte en fietsen door eeuwenoude Chinese plattelandsdorpjes en op kleine paadjes dwars door de landbouwvelden, veel leuker als je het ons vraagt!

We reizen met de trein naar Dali, een stadje met een 'old town' gelegen in de schitterende provincie Yunnan in Zuidwest China. Zogenaamde 'old towns' betekenen niet dat dit gedeelte van de stad daadwerkelijk uit oude gebouwen bestaat. Nee deze 'old towns' zijn dé mogelijkheid om busladingen Chinese toeristen naar je stad te trekken en er worden overal nieuwe 'old towns' gebouwd. Dalí was dan ook één groot toeristencircus, de straten waren stampvol gepakt met Chinese toeristen met bloemenkransjes in het haar, rare souvenirhoedjes op en diverse snacks in hun handen.De straten zelf lijken per stad niet veel te verschillen, overal wordt hetzelfde verkocht: snoep dat door 2 mannen met grote hamers theatraal wordt platgeslagen, gedroogd yakvlees en jambai-winkels waar slechts 1 nummer constant word afgespeeld (we hebben dit soms nog steeds in ons hoofd!). Het is moeilijk om de complete gekte, die het Chinese massatoerisme is, te beschrijven. Het is een soort Disneyland themapark waarbij de toeristen dezelfde ingeblikte ervaring krijgen voorgeschoteld, ongeacht in welke 'old town' in China ze zich bevinden. En de hoeveelheid toeristen: je moet het meemaken om het te geloven, complete waanzin!

Ondertussen hebben wij een geweldige vertaal-app gedownload om de taalbarrière enigszins te verkleinen. Met deze app kun je met de camera van je mobieltje offline Chinese karakters binnen milliseconden in Engelse tekst vertalen, super handig vooral om menukaarten te kunnen lezen. De locals vinden het ook super, het aantal keren dat er een groot aantal mensen over onze schouders meestaren is niet te tellen.

Op onze volgende bestemming, het eveneens oude stadje Lijiang is het in vergelijking met Dalí vrijwel uitgestorven! Wat een geluk want op die manier kun je de mooiheid van de oude gebouwen veel beter waarderen en wij voelen ons op sommige plekken alsof we honderden jaren zijn teruggereisd in de tijd en ons in het oude China bevinden. Overal zijn Tea Houses en oude huisjes met kleine binnenplaatsjes te vinden en er hangen bordjes met mooie kalligrafie aan de muren. De straatjes kronkelen langs riviertjes en gaan er met boogbruggetjes overheen. Ja dit is de geromantiseerde versie van China waarop wij stiekem hadden gehoopt en het is fantastisch om hier rond te wandelen en verdwaald te raken. In Lijiang waren ook de mensen een absolute highlight. Nooit eerder zagen we zo'n verscheidenheid aan traditionele kleding en hoofdbedekking. Ook de gezichten die je regelmatig ziet getuigen van een leven van hard werken maar ook veel lachen. Gerimpeld, gehard en leerachtig is de huid van veel oudere mensen, natuurlijk gecombineerd met een glimlach die de laatste 2 overgebleven tanden laat zien. Sowieso hebben we nergens zo'n verscheidenheid aan mensen binnen één land gezien.

In schril contrast met de elegantie en mooiheid van kalligrafie, dans en fijne theeroeverij staan een aantal andere Chinese gewoontes en gebruiken:
Je hebt misschien wel eens gehoord dat Chinezen op straat spugen, dit is echter een understatement. Wat wij zien (en horen) is een volk dat massaal de kelen schraapt om zo het slijm uit de diepste delen van hun lichaam achteloos op straat te kunnen rochelen. Man of vrouw, rijk of arm, mooi gekleed of niet: het rochelen is universeel! Daadwerkelijk overal op straat zie je dan ook snot-rochels kleven en je moet dus heel voorzichtig zijn waar je je tas neerzet. Een andere voor ons aparte gewoonte is dat tijdens het eten de resten botjes e.d. gewoon op tafel worden uitgespuugd en daar worden achtergelaten. Ook verheffen sommige Chinezen de kunst van het onbeschaamd staren naar een nieuw niveau. Zo worden wij tijdens een 7 uur durende treinreis voortdurend aangestaard door een groep mannen naast ons. Eveneens een opvallende verschijning zijn de broeken met een open kruis voor kleine kinderen. Zo kunnen de kinderen overal plassen en poepen zonder hun broek uit te hoeven doen. Als wij zeggen overal, dan bedoelen we letterlijk overal. Denk bijvoorbeeld aan poepen in een prullenbak in de bus of plassen in de deuropening van een restaurantje, dat zien wij in Nederland toch niet zo snel gebeuren. Ook voor volwassenen is privacy een schaars goed, zelfs op de wc's. Niet alleen zijn de wc's ontzettend smerig (denk aan een aflopende geul met daarin een berg stront en geen water om door te spoelen) ook ontbreken deuren en vaak zelfs muurtjes zodat je letterlijk 5 centimeter naast iemand moet hurken die daar zit te plassen of te poepen. Om de pret nog verder te verhogen wordt je ook in deze setting aangestaard, mensen kijken dus letterlijk hoe de drollen van anderen in de geul ploffen...wow.

Het is ook in China dat we één van de grootste natuurspektakels ter wereld aanschouwen, de diepste gorge ter wereld: Tiger Leaping Gorge. We wandelen 3 dagen lang door deze gorge. Halverwege de eerste klim omhoog komen we een breedgrijnzend oud Chinees mannetje tegen met een houten schuurtje die als winkeltje fungeert. Naast versnaperingen zoals snickers en bananen blijkt hij ook enorme bossen berg-wiet te hebben, wat misschien zijn goede humeur verklaart. "Ganja, ganja" zegt hij enthousiast, maar met het oog op de aanstaande pittige afdaling besluiten we de ganja te laten liggen. 'S nachts slapen we met verwarmde matrassen en een geweldig uitzicht op de besneeuwde bergen, overdag voelen we ons dwergachtig klein, omgeven door reusachtige uiterst steile bergwanden en een even diep ravijn. Moe maar voldaan reizen we verder naar Shangri-La.

Na onze overland reis door Tibet (beschreven in de vorige blog) komen we aan in Chengdu, oftewel de panda hoofdstad van de wereld! Hier zien we tientallen panda's maar bovenal 9 superschattige baby pandaatjes. Zo vól energie klauteren ze in bomen, stoeien met elkaar en vallen talloze keren om of ergens vanaf, heel erg schattig. De foto's op Facebook zijn met moeite gekozen, we hadden er ook makkelijk 50 kunnen plaatsen :p.

De volgende stad, Xian, maakt andermaal duidelijk hoe groot de diversiteit van culturen en mensen in China is. Wij verblijven in de eeuwenoude 'Muslim Quarter' waar mannen met baarden en keppeltjes rondlopen en vrouwen hoofddoekjes dragen. Het eten hier is een mengelmoes met sterk Arabische invloeden. Zo eten we bijvoorbeeld soep met pitabrood en schaapsvlees, maar inclusief noedels, de Chinese twist.

Terwijl communicatie met Chinezen door de taalbarrière meestal helaas onmogelijk is ervaren we toch ook uitzonderlijke vriendelijkheid en gulheid. Zo lopen vreemdelingen regelmatig met ons mee als we de weg weer eens niet kunnen vinden, soms wel een halfuur lang! Een andere keer spelen we een potje biljart met een Chinese jongen die ons de volgende ochtend zomaar verrast met een kado: een fles lokale (dure!) sterke drank. Ook ontmoeten we Aggowei, een Chinese man, die erop staat om ons mee uit eten te nemen. We praten met behulp van Google translate (de pure wanhoop die we zagen toen zijn batterij dreigde op te gaan zullen we nooit vergeten haha). Nadat hij een oplader heeft gefixt komen we veel te weten over China. Hij vindt China smerig, arm, corrupt en zou eigenlijk veel liever in Europa wonen. Hij rijdt ons in zijn auto rond langs bezienswaardigheden en speelt de 3 westerse nummers die hij in zijn playlist heeft, Hotel California vind hij super.

Onze laatste stop in China is Beijing, hier staan ons nog 2 belangrijke dingen te doen: pekingeend eten en natuurlijk de muur beklimmen! We beginnen met de pekingeend en oh wat heerlijk smullen wij. Het knapperige vel smelt letterlijk op de tong, het vlees is supermals en smaakvol en met z'n tweeën eten we dan ook een hele eend plus bijgerechten (normaal eet je dat met z'n vieren...).

Maar waar kun je het eendenvet er beter weer af lopen dan op de 'great wall of China'? Timo heeft urenlang gezocht naar het beste stuk van de muur en mét resultaat: in plaats van een Chinese mensenzee treffen we een enkeling aan en meestal hebben we de muur zelfs voor ons alleen. Aan weerszijden kronkelt de muur over de hoogste toppen van de bergen heen en het is enorm indrukwekkend, foto's en/of verhalen doen het geen recht aan, hoe mooi ze ook kunnen zijn. We lopen over een stuk 'wilde muur' dat half afgebrokkeld is en bereiken uiteindelijk een kilometer lang gerestaureerd stuk waar je de muur in alle pracht en glorie kunt aanschouwen. Wat een geweldige afsluiting voor onze 2 maanden in China!

China is veel diverser dan we hadden verwacht op basis van de talloze generieke Chinatowns die we tijdens de reis al hebben bezocht. Het is een geweldig fascinerend land, niet te vergelijken met Zuidoost-Azië. Zeker niet het makkelijkste land om te bereizen, maar de beloning is groot vonden wij.

De volgende bestemming is Vietnam en we kijken er wel naar uit om weer eens wat anders te eten dan noedels...

Groetjes Timo & Charlotte