Bye bye Azië, Hello Afrika!

Zanzibar

Vanaf Mumbai vliegen wij naar Zanzibar, in Tanzania. Maar eerst hebben wij nog een tussenstop van 20 uur in Addis Abeba, en dat is heel luxe. Van de vliegmaatschappij krijgen wij een visum en een gratis overnachting in een hotelkamer van 100$ per nacht. Zo, dat is een flink verschil met de ultra budget kamers waar wij in India doorgaans sliepen, wij hebben in geen tijden in een bed geslapen waarvan wij zeker wisten dat het beddengoed de afgelopen week gewassen was. Een leuke binnenkomer voor Afrika dus.

Na een aangename vlucht, waarbij vooral Timo schaamteloos gebruik maakt van het gratis Ethiopische bier, landen wij op het tropisch hete eiland Zanzibar. Om naar onze accommodatie te komen nemen wij, zoals altijd, het lokale vervoer. En dus gaat het gehele vliegtuig met blanke toeristen links naar de taxi stand, terwijl wij rechts naar de dalla-dalla stop (busje) gaan. Een oud vrouwtje knoopt een moeilijk verstaanbaar gesprek met ons aan en wanneer het busje komt, vliegt ze als een leeuwin op de arme conducteur af en knoopt hem heel goed in de oren dat hij niet moet proberen om ons op te lichten. Hij weet niet wat hem overkomt en er rest hem weinig dan ons daadwerkelijk netjes de lokale prijs te laten betalen. Wij zien dus meteen dat je Afrikaanse vrouwen te vriend wilt houden!

Een paar dagen lang verkennen wij het stadje Stone town. Dit was het centrum van de oost-afrikaanse slavenhandel en de schattige straatjes laten nog steeds sterke invloeden van de arabische overheersing zien. Er hangt een relaxte sfeer en wij kunnen even wennen aan het immense verschil met India. De mensen hier zijn erg vriendelijk. In plaats van staren (zoals ze daar in India meester in zijn) groeten ze je hier ("Mambo!"), glimlachen, en zwaaien en wij voelen ons zelf ook weer veranderen, zachter worden en meer glimlachen.

Op een markt, waar hele stapels gigantische mango's (zo lekker!) worden verkocht, zit een groepje mannen in de schaduw van een boom te dammen met witte en blauwe flessendopjes. Timo wordt meteen gevraagd om mee te doen en onder aandachtig toeschouwen van zo'n 20 mannen moet hij een koel hoofd bewaren en weet er een gelijkspel uit te slepen.

Met weer een Dalla-Dalla rijden wij Zuidelijk richting Jambiani, een traditioneel dorpje dat leeft van vissen en zeewier verbouwen. Het Noorden van Zanzibar is nogal een toeristencircus, maar in Jambiani merk je daar weinig van. Wat je daarentegen wel merkt, is dat het dorpje van 6000 inwoners voor maar liefst de helft uit kinderen bestaat. Overal rennen, spelen, en vliegen kinderen in het rond. Zo'n beetje elke keer dat wij maar het strand gaan worden wij overspoelt door groepen van super enthousiaste kinderen. En anders dan in Azië zijn deze kinderen helemaal niet schuw en zeer handtastelijk. Ze klimmen meteen op schoot, beginnen Charlotte's haar te vlechten, vinden onze spullen razend interessant, willen door de lucht geslingerd worden, dansen, zingen, en halen acrobatische capriolen uit om onze aandacht te trekken.

Dit allemaal vindt plaats voor een spectaculaire achtergrond: de wissel tussen eb en vloed. De diep blauwe zee veranderd tijdens eb in een palet van verschillende kleuren, variërend tussen heel licht blauw en zwart (van de zeewier velden). Je kunt dan in dit enkel diepe water kilometers ver de zee in lopen. Daarbij komen wij duizenden zee egels tegen, maar ook een paar gigantische, fel gekleurde zeesterren. Dit doen wij terwijl wij van top tot teen bedekt zijn. Wij slikken namelijk voor het eerst op de reis anti-malaria medicatie (voor Malawi) en zijn extreem gevoelig voor het zonlicht.

Na ruim een week op Zanzibar te zijn geweest, pakken wij de veerboot naar het vaste land van Tanzania en vliegen dan naar Mbeya, vanaf waar wij met verschillende busjes naar de grens met Malawi reizen.

Malawi

Voor degenen die (buiten de adoptiekindjes van Madonna) nog nooit van Malawi hebben gehoord: dit is het armste land van Afrika. Deze voormalige Britse kolonie (bijna iedereen spreekt Engels, handig!) staat in het teken van de gigantische 'Lake Malawi' en wordt ook wel "the warm heart of Africa" genoemd.

Wauw wat is hier groen! We reizen namelijk in het regenseizoen, al regent het gelukkig lang niet zo vaak als in Nederland. Bij de grensovergang ontmoeten we een Engelse documentairemaker die ons wel een lift kan geven. Op de wegen zijn nauwelijks auto's (veel te duur) maar er lopen wel overal mensen aan de kant van de weg. Op de eerste 70km passeren we wel zo'n 10 politie checkpoints. Beleefdheid is erg belangrijk in Malawi en dus gaat het bij elke checkpoint ongeveer zo:

Politie: Hello, how are you?
Wij: Good thanks, how are you?
Politie: I'm fine, thank you. So, where are you coming from? Can I see your papers? Where are you going to? How do you like Malawi?

Na een lange dag rijden komen we aan in Mzuzu en betrekken onze kamer voor de nacht. Dit hotel bevindt zich in een bar scène waar de volgende ochtend om 8 uur nog steeds muziek draait en volop wordt gedronken. Dat het hotel ook als bordeel fungeert ontdekken we wanneer we twee prostituees vlak na elkaar poedelnaakt met de deur open snel een douche zien nemen. Één van die plekken tijdens onze reis waar we voor de zekerheid maar in onze eigen lakenzak kruipen.

Diezelfde avond proeven we voor het eerst (en voor het laatst) nationaal gerecht nummer één: het in heel Oost Afrika zeer geliefde 'nsima'. Dit is een absoluut smakeloze pap gemaakt van maize-meel en overgoten met een vlezige saus en wat smakeloze groenten, bleghh! Wij houden het toch maar liever bij rijst met 'beef' of bonen en zelfgemaakte sandwiches met avocado's (jeej!) en tomaten. Ook 'mandazi's' (een soort oliebol) met suiker zijn wel 'ok'. Malawi staat nou niet bepaald bekend als culinaire grootmacht...

Onze volgende minibus is niet bepaald comfortabel te noemen. De combinatie van 24 mensen opgepropt in een 12-persoons busje, tegen het plafond bonken door 'potholes' in het wegdek, de maniakaal scheurende dronken chauffeur die zelfs een politieagent bijna omver rijdt en kippen die tegen onze voeten aan flapperen. Dat alles ook nog eens gepaard gaande met een penetrante zweetlucht. Elke keer dat de bus stil staat komt er een zwerm van verkopers fanatiek allerlei goederen door de raampjes drukken. Na deze authentieke rit zijn we weer verzoend met de wereld als we het oer Afrikaanse Nkhata-Bay zien.

Wij lopen op de deels verharde weg en zien overal vrouwen lopen met pakketten in allerlei vormen en maten, emmers en platen op hun hoofd balancerend. Ze draaien hun hoofden moeiteloos, lachen, roepen en hoeven hun handen nauwelijks als steun te gebruiken. Dit alles, terwijl verreweg de meesten ook nog eens een baby in een kleurrijk bundeltje op hun rug hebben gebonden. Wij zien mensen, die naast hun huis staan te koken, een man loopt langs met zo'n 20 kippen, die ondersteboven van zijn fiets bungelen. Wij zien mandasi's in grote plastic emmers, overal spelen kinderen, vaak met zelfgemaakt speelgoed. Op de grond langs de weg is een marktje opgebouwd, dat zich voornamelijk beperkt tot tomaten, avocado's, gegrilde mais en kleine visjes. Op de huisjes zijn reclames geschilderd voor soya meat en groene zeep. Dit is het Afrika zoals we ons het hadden voorgesteld, heel leuk!

Net als in Tanzania trekken wij veel aandacht. Uit elke hoek horen wij mensen "Mzungu!" roepen, wat "blanke" betekent. Heel vaak worden wij (overwegend door mannen) aangesproken en hebben erg leuke gesprekken. Soms worden wij om geld gevraagd. Ook horen wij vaker mensen schreeuwen: "Hey Mzungu, give me my money!", of in een geval van een zeer dronken man: "hey man, give me 50 kwacha, I want to buy bananas!". In de laatste twee gevallen moeten wij er dan ook hartelijk om lachen. Maar in de andere gevallen is er niets lachwekkends aan, want Malawi is gewoon een hartstikke arm land. Dit is ook duidelijk te zien. Bijvoorbeeld aan de kleding. Ken je die kleding verzamel acties in Nederland met oude kleding voor Afrika? Juist. Goede kans, dat die naar Malawi gaat. Je ziet overal mensen met willekeurige shirts lopen, bijvoorbeeld: "Eindhoven marathon 2010" of "Kegelverein Dortmund". Ook wordt de kleding gedragen totdat die letterlijk van het lichaam valt. De meeste mensen wonen in zeer kleine huisjes zonder electriciteit en stromend water, en luxegoederen zoals een TV zijn simpelweg niet beschikbaar. De armoede is ook te zien in de leegte in de schappen van de winkels en het extreem beperkte aanbod. Dit alles is overduidelijk te zien en toch voelt het heel anders dan in India. Ten eerste valt op, hoe netjes zelfs de kleinste huizen onderhouden worden. Wat een verschil met de mensen in India die onder vuilniszakken midden in de vuilnis leven. Bovendien voel je hier overal een gevoel van gemeenschap en zie je mensen lachen, dansen en levensvreugde uitstralen. Heel anders dan de verstarde gezichten in India.

Wij gaan op de legendarische 'MV Ilala', de veerboot die al sinds 1951 in één week tijd heel Lake Malawi op en neer vaart. Ons wordt verteld dat hij ergens tussen 23:00 uur en 4:00 uur zal aankomen, tijden zijn erg flexibel hier. Wij besluiten dus maar vroeg te gaan slapen (21:00 uur). Een uur later worden we al uit bed gelift: de veerboot is er al! Met al onze bagage rijden we achterop een fietstaxi naar de boot. Helaas is de steiger een jaar geleden vernield toen de dronken kapitein ertegen aan is gevaren. Wij lopen dus in het donker door het knie-diepe water heen waarbij we allebei onze voeten openhalen. Ondertussen begint het te regenen en te onweren terwijl wij ons met al onze waardevolle bezittingen een weg door het water proberen te banen. Vervolgens worden we samen met veel te veel Malawianen en bagage op een klein gammel bootje geladen. We moeten midden op het water opeens van bootje wisselen, beide bootjes kapseizen bijna, maar uiteindelijk klimmen we dan toch aan boord van de veerboot. De hele ervaring heeft meer weg van een Afrikaans vluchtelingen schip dan ons lief is en is extreem angstaanjagend. Na even bij te komen komen we erachter dat we op de grond zullen moeten slapen, blootgesteld aan de storm die inmiddels in volle kracht de boot alle kanten op zwengt. Gelukkig lukt het uiteindelijk toch om een plek te bemachtigen in de overdekte kantine. Slapen doen we nauwelijks, maar we liggen in ieder geval beschut op de grond!

De volgende ochtend is de storm gaan liggen en zien wij onze bestemming: Likoma island. Dit eilandje in het meer heeft prachtige stranden met azuurblauw water en talloze kleurrijke zoetwater visjes. Ook staan overal de zeer typerende baobab bomen. Wij slapen in een resort met privé strand en 's avonds komen de dorpelingen langs om een Afrikaanse dans te doen. Het is één groot feest voor het hele dorp, kinderen dansen fanatiek mee met heel hun lichaam en jongens spelen voetbal met een bal gemaakt van aan elkaar gebonden plastic zakken.

Na een paar ontspannende dagen gaan wij weer terug met de veerboot. Alleen varen we deze keer overdag, met prachtig weer en kunnen we genieten van de bar. We reizen verder door naar het aantrekkelijke Cape Maclear, de toeristen hotspot van Malawi (al zegt dat niet veel).Het dorpje lijkt eigenlijk heel authentiek, er zijn huisjes met rieten daken op zanderige ondergrond tussen en om de baobab bomen heen. Rekken vol met visjes staan in de zon te drogen en de watergrens is dicht bepakt met vrouwen en kinderen, die de was en de afwas en ook zichzelf in het meer wassen.

In Cape Maclear gaan wij op een avond met een groepje mensen uit. De bestemming: "uncle charlos' booze den". De naam zegt het al: alles draait om het drinken en het is een best trieste vertoning. Een heleboel mannen die het lokale bier Chibuku drinken, dat in een soort melk karton wordt verkocht. Wij worden constant lastig gevallen door stomdronken mannen. Deze rappe wissel van gesprekspartners maakt weer eens duidelijk dat er in Malawi voor ons nogal aparte namen heel gewoon zijn. Zo komen wij een heleboel Blessing's, Innocent's, Gift's, en Patience's tegen, en zelfs nog apartere namen zoals Money en Trouble (en nee, dat zijn niet hun "gang" namen).
Op een avond komen wij op het strand toevallig een schoolklas tijdens hun muziekles tegen. Ze hebben geïmproviseerde instrumenten: een gitaar gemaakt van een stuk hout in een lege jerrycan met een snaar eraan, zelfgemaakte trommels, en zelfs een microfoon en muziekstandaard gemaakt van hout. In kleine groepjes treden de scholieren voor elkaar op een gaan helemaal los met dansen, rappen en/of zingen, het was super tof om te zien.

Net als in Tanzania hebben wij ook in Malawi overal leuke ontmoetingen met kinderen. Elke keer dat wij een dorpje binnen lopen horen wij vroeg of laat enthousiaste kreten en dan komt een groepje op ons af. De kinderen zeggen hallo, vragen vaak onze namen, willen op de foto en de foto's vervolgens bekijken, en ze volgen ons als wij door lopen. Zo voelen wij ons vaak als de rattenvanger van Hamelen.

Natuurlijk moeten wij nu we in Afrika zijn ook op safari gaan, en dat doen wij in Liwonde national park - een boot safari! De rivier waar wij langs dobberen heeft een gigantische nijlpaard populatie en elke 100m zien wij dan ook hun hoofden onderduiken en snuivend weer omhoog komen. Het zijn heel luie beesten, die bijna de hele dag in het water doorbrengen. Wij zien hun gapen, wat ons echt aan aliens doet denken. Wij zien baby's, wij zien ze vechten en knuffelen, en zelfs hun poep met hun staartje wegkwispelen (daarvoor gaan zij dan wel netjes het water uit, daar kunnen sommigen mensen nog van leren :-p). In en om de rivier zijn nog een hoop andere dieren te zien, zoals kingfishers, bush- en waterbucks, en krokodillen.

In het dorpje Mulanje is het vervolgens weer raak: wij slapen wederom in een hotel waar de hele nacht meisjes met klanten in en uitlopen. Bovendien blijkt Timo's bed vol met bedbugs te zitten. Timo is er helemaal klaar mee en besluit op de grond van de bar te gaan liggen - het is een lange en koude nacht en hij wordt telkens wakker genaakt door mannen die zich afvragen waar deze gekke Mzungu mee bezig is. Goed uitrusten is anders. En toch vertrekken wij de volgende dag met twee Duitsers, die wij in Cape Maclear hadden ontmoet, op een tweedaagse wandeling. Wij lopen het geweldige Mulanje-massief op en neer. Het weer is stralend en het uitzicht schitterend. Het is wel erg pittig en gaat omhoog, omhoog, omhoog, 2km stijgen in een dag. Onderweg komen wij een groepje vrouwen tegen, die hout hebben verzameld en nu de steile weg afdalen, elk met een stuk of 6 dikke hout stafen van 2 meter lang op hun hoofden balancerend, sterk! 'S avonds komen wij aan in een hutje, waar wij op een vuur een simpele rijstmaaltijd in elkaar draaien, en dan in onze dikke slaapzakken gehuld (ja, zelfs Afrika kan echt koud zijn!) gaan slapen. De volgende dag gaat het weer naar beneden en dat is vreselijk vermoeiend en wij houden er verschikkelijke spierpijn aan over, ja ja fit is anders...

Met de minibus gaat het naar de vrij grote stad Blantyre, waar wij nog een nachtje doorbrengen. De volgende ochtend stappen wij op een vliegtuig naar Kaapstad. Zuid-Afrika is al de laatste bestemming van onze grote reis...

Liefs,
Timo & Charlotte